LTS: “Hay” là một phạm trù mở, trừu tượng và chủ quan. Những cách trả lời cho câu hỏi “Thế nào là một truyện ngắn hay?” của một số nhà văn, nhà phê bình dưới đây không phải nhằm định hướng, mà là nhằm đồng hành, cổ vũ cho Cuộc thi truyện ngắn.
Đặc điểm của truyện ngắn
Truyện ngắn thì gây cho người đọc một nút thắt, một khúc mắc cần giải đáp. Cái nút đó càng ngày càng thắt lại đến đỉnh điểm thì đột ngột cởi tung ra, khiến người đọc hả hê, hết băn khoăn.
Phong cách của truyện ngắn là thuộc về tình tiết, các tình tiết mà truyện ngắn dự định diễn tả được tách ra và cô lập nó lại.
Những câu chuyện có độ dài trung bình khoảng 10.000 từ được xếp vào thể loại truyện ngắn . Truyện ngắn rất phổ biến ở thời hiện đại. Hầu hết các truyện ngắn hiện nay đều yêu cầu lối viết cô đọng , và do bị ảnh hưởng bởi quan niệm phương Tây về quy luật Ba-Một : Một thời gian, một địa điểm, một đối tượng , điều này làm cho truyện ngắn trở nên sinh động và chi tiết hơn nhưng cũng hạn chế sự phát triển của chúng.
Hãy tận hưởng các thể loại truyện hay tại trang audiosite.net
Truyện ngắn có cốt truyện súc tích, các nhân vật được sắp xếp với cấu trúc tinh tế, chọn lọc và khắc họa những mảng đời thường tiêu biểu, nôi dung truyện tập trung khắc họa tính cách nhân vật chính, đồng thời phản ánh một khía cạnh nào đó của cuộc sống, để người đọc. Một truyện ngắn chủ yếu ghi lại một đoạn đời sống điển hình để minh họa cho một vấn đề hay một hiện tượng xã hội có phạm vi rộng và phức tạp hơn nhiều so với bản thân nó.
Lịch sử truyện ngắn
Lịch sử phát triển truyện ngắn tại mỗi quốc gia, vùng miền đều có những nét độc đáo riêng.
Phương Đông
Trung Quốc và Nhật Bản, trước đây người ta vẫn coi truyện ngắn thuộc thể loại tiểu thuyết, được gọi là “tiểu thuyết đoản thiên” để phân biệt với loại tiểu thuyết chương hồi dài tập là “tiểu thuyết trường thiên”.
Phương Tây
Ở phương Tây, thể loại truyện ngắn ra đời tương đối muộn, xuất hiện trên một tạp chí xuất bản đầu thế kỷ 19, phát triển lên đến đỉnh cao nhờ những sáng tác xuất sắc của văn hào E.T.A. Hoffmann và Anton Chekhov, sau đó trở thành một hình thức nghệ thuật lớn của văn học thế kỷ 20. Mặc dù, trước đó, truyện ngắn đã tồn tại dưới hình thức truyền miệng truyền thống trong dân gian như các truyện ngụ ngôn, nhưng chỉ đến khi có sự xuất hiện ồ ạt của một tầng lớp độc giả biết đọc biết viết ở thế kỷ 19 ở phương Tây.
Nội dung và hình thức của thể loại truyện ngắn
Truyện ngắn là một dạng tự sự cỡ nhỏ, truyện ngắn gần gũi với các hình thức truyện kể dân gian như truyện cổ tích, giai thoại, truyện cười hoặc gần hơn là giống với các bài kí ngắn. Tuy nhiên, truyện ngắn về hình thức lại giống với tiểu thuyết hơn bởi nó tái hiện cuộc sống đương thời.
Về nội dung, truyện ngắn có rất nhiều thể loại khác nhau, bao trùm hầu hết các phương diện của đời sống con người chẳng hạn như: đời tư, sử thi nhưng quan trọng và độc đáo là nội dung ngắn, dung lượng thường được tóm gọn.
Truyện ngắn thường có ít nhân vật, ít sự kiện phức tạp. Nó có thể kể về cuộc đời hay một sự kiện trong cuộc sống nhân vật, nhưng cái chính của truyện ngắn không phải là ở hệ thống sự kiện, ở độ lớn của số trang mà ở cái nhìn tự sự của tác giả đối với cuộc đời, nhân vật ấy.
Tổng kết
Vâng, tôi viết ra đoạn văn như vậy cho dễ hình dung. Truyện ngắn hay, trước hết là truyện phải có chuyện. Như câu nói của anh chủ nhà trong đoạn văn trên: “Tôi mời anh xuống đây là có câu chuyện muốn thưa”. Và về nghệ thuật thì, truyện ngắn hay giống như cái thuyền chài ấy. Vừa vặn, không thừa không thiếu bất cứ thứ gì. Bốn con người ở được.
